همیار معلم- نویسنده: خانم رضایی

براساس آخرین یافته‌های علمی دانشمندان تعلیم و تربیت مثل جان دیوئی و... برای یادگیری بهتر وعمیق‌تر در دانش‌آموزان بهتر است آنان را فعال بارآورده و آنان را در یادگیری مشارکت دهیم.
برای مشارکت و افزایش یادگیری در آموزش‌های مدرسه، استفاده از شیوه‌های تحقیق و پژوهش بیش از سایر شیوه‌ها توصیه و تاکید شده است. معلم باید در نقش راهنما، هدایت‌گر و دوست صمیمی دانش‌آموزان باشد و زمینه رشد و خلاقیت آنان را فراهم نماید اما امروز فاصله بین معلم با دانش‌آموزان از نظر فکری، تجربی ، روانی ، شناختی و عاطفی مانع ارتباط نزدیک وتعامل آنان با یکدیگر شده است و لذا معلم و دانش‌آموزان نسبت به یکدیگر احساس بیگانگی دارند و بعضا عدم تعامل صحیح و صمیمی منجر به تنفر آنان از یکدیگر شده و فضا و محیط آموزشگاه‌ها (مدارس) را تبدیل به یک فضای بدبینی ونامساعد برای طرفین کرده که علاوه بر عدم رشد شکوفایی استعداد دانش‌آموزان، در تربیت صحیح اسلامی آنان ناموفق جلوه‌گر می‌شود. لذا بیش از هر زمان دیگر طرح همیار معلم احساس می‌شود که با سیاستگذاری و تدبیر حوزه ستادی وزارت آموزش و پرورش و عملیاتی و اجرایی نمودن آن در مدارس امکان‌پذیر خواهد بود.
تعریف همیار معلم:
 با هدایت و راهنمایی معلمان، دانش‌آموزان قوی از نظر علمی (زرنگ) دانش‌آموزان ضعیف کلاس را کمک و تحت پوشش قرار داده و با تمرین،تکرار و مشارکت، آنان را به سطح قابل قبولی ارتقا داده تا آنها به سطح علمی متوسط در کلاس برسند. براساس این طرح معلم با شناخت و سازماندهی دانش‌آموزان کلاس می‌تواند از توانمندی‌های فکری و علمی دانش‌آموزان معدل بالا در جهت تقویت دروس دانش‌آموزان ضعیف استفاده نماید. شناسایی دانش‌آموزان می‌تواند براساس معدل، استعداد و توان مالی آنان باشد. امروز طرح همیار معلم در حوزه‌های علمیه از طریق طلبه‌ها به‌صورت مباحثه و مذاکره صورت می‌گیرد و تقریبا موفق بوده و هست. علاوه بر نگرش دینی و مذهبی در دنیای امروز، فراهم کردن زمینه‌های مشارکت دانش‌آموزان در برنامه‌های تربیتی مثل مراسم صبحگاهی، سرود، مسابقات فرهنگی و همچنین برنامه‌های آموزشی مثل نمایندگی کلاس
(‌مبصری)، حضور وغیاب و ... حتی در حوزه‌های خدماتی مثل تعاونی‌های آموزشگاهی، نظافت مدرسه و ... در دنیای معاصر، متداول و درحال اجرا می‌باشد. ایجاد زمینه‌های مشارکت دانش‌آموزان در حوزه‌های آموزشی- تربیتی جهت تکوین شخصیت آنان و داشتن روحیه مسئولیت‌پذیری و انتقاد پذیری و تعاون وهمکاری یکی از سیاست‌ها و اهداف وزارت آموزش وپرورش می‌ باشد.
مزایای طرح همیار معلم:
1- جلوگیری از افت تحصیلی دانش‌آموزان بخصوص دانش‌آموزان ضعیف.
2- ایجاد روحیه تعاون، همکاری و احساس مسئولیت در دانش‌آموزان. 
3- کاهش حجم کاری، کلاسی و درسی معلم و استفاده بهینه از فرصت به دست آمده جهت هدایت و راهنمایی دانش‌آموزان.
4- کاهش هزینه‌های دولت. با این روش می‌توان یک سوم از برنامه‌ها و فعالیت‌های کلاس را کاهش داده و از طریق دانش‌آموزان عملی نمود.
5- کاهش نیروی انسانی در مدارس، به‌طوری که حدودا یک سوم معلمان جای خود را به دانش‌آموزان واگذار می‌نمایند.
6- احساس شخصیت، بالندگی، خلاقیت و نوآوری در دانش‌آموزان.
7-  یادگیری بهتر و موثرتر همراه با صمیمت و نشاط دردانش‌آموزان همسن و سال. 
8- تعامل بهتر و بیشتر دانش‌آموزان با یکدیگر در راستای اهداف مشخص و در نهایت ارتقای تحصیلی به‌جای اتلاف وقت. 
9-  انعطاف و استمرارآموزش و یادگیری. علاوه بر مدرسه، در منزل به‌صورت اینترنتی، تلفنی و یا در پارک و سایر اماکن آموزشی و تفریحی مثل فرهنگسراها و...
10- افزایش مشارکت و همکاری اولیا با یکدیگر و توجه بیشتر آنان به سرنوشت همه دانش‌آموزان .
11- پویایی و خود جوشی همه دانش‌آموزان در یک رقابت سالم وسازنده و رشد و شکوفایی استعدادهای همه دانش‌آموزان و نه یک عده خاص .
12-فرهنگ سازی و نهادینه شدن مشارکت دانش‌آموزان در همکاری  و همیاری یکدیگر .
ویژگی‌های طرح‌ همیار معلم (پیشنهادها):
1- می‌تواند در مدارس پنجم و ششم ابتدایی ، راهنمایی و یا متوسطه باشد.
2- می‌تواند به‌صورت آزمایشی در یک پایه یا یک درس و یا  در یک استان باشد.
3- کتب درسی طوری طراحی و تنظیم شود که زمینه‌های مشارکت آنان را فراهم نماید.
4- آموزش‌های لازم به معلمان داده شود.
5- از تجارب سایر کشورهای پیشرفته جهان استفاده شود.
6- امکانات تعاملی (آموزش از راه دور) مثل امکانات اینترنتی و الکترونیکی در مدرسه و منزل فراهم گردده 
7- نمره دانش‌آموزان براساس گروهی محاسبه و در کارنامه آورده شود.
8- ابتدا در مجتمع‌های آموزشی( با توجه به داشتن امکانات لازم) آزمایشی و اجرایی شود.
9- از کلاس ششم ابتدایی سال‌جاری شروع شود البته می‌توان از کلاس‌های بالاتر برای کلاس‌های پایه پایین‌تر استفاده کرد.
10-  از طریق انجمن اولیا ومربیان آموزش‌های لازم و اطلاع رسانی به اولیا صورت گیرد.
11- با ارگان‌ها و سازمان‌های ذیربط مثل صدا و سیما 
و‌... هماهنگی‌ و همکاری شود.
12- این طرح می‌تواند کلاسی و یا براساس پایه‌های تحصیلی باشد.

منبع: روزنامه رسالت